Kara Ölüm Hakkında Az Bilinen 12 Şey
- O zamanlar neredeyse hiç kimse, farelerin ve pirelerin Kara Veba‘yı yaydığından şüphelenmedi.
- Orta Çağ’daki insanlar, Kara Veba‘dan kurtulmak için, kaliteli şarap içmek, meyve yemekten kaçınmak, içeceklere güzel kokulu otlar koymak gibi yollar denediler.
- İngiliz askerleri Kara Ölüm’ü Fransa’dan İngiltere’ye taşıdı ve bu, İngiltere’de bir salgın başlattı.
- Kara Veba’nın sebep olduğu ölüm sayısını ortaçağ kaynaklarından ölçmek zordur. Ölümlerin sayısı bölgeye ve kaynağa bağlı olarak önemli ölçüde değişiyor. Mevcut tahminler, 75 ila 200 milyon arasında insanın Kara Veba yüzünden öldüğü yönünde.
- “Kara Ölüm” terimi daha sonradan çıkmıştır. Salgın sırasında bu hastalığa “Büyük Ölüm” veya “Veba” deniyordu.
- Mayıs 1349’da Kara Veba, İngiltere’den yün taşıyan bir gemiyle beraber Norveç’in Bergen kentine ulaştı. Bergen’e vardıktan birkaç gün sonra, geminin mürettebatı ve yolcularının hepsi öldü.
- Uzmanların çoğu, vebaya, fareler ve diğer kemirgenler üzerinde yaşayan pireler tarafından taşınan bir bakteri olan Yersinia pestis‘in neden olduğu konusunda hemfikirdir.
- Yersinia pestis üç tür vebaya neden olur. Birincisi, enfekte olmuş pirelerin ısırmasıyla oluşan, bakterilerin lenf düğümlerine hareket ettiği ve hızla çoğalarak bubolar oluşturduğu hıyarcıklı veba. İkincisi, kurbanının kan öksürmesine ve bakterileri yaymasına neden olan bir akciğer enfeksiyonu olan pnömonik veba. Üçüncüsü ise kan enfeksiyonu olan septisemik veba.
- Birçok doktor, kötü kokuların vebayı uzaklaştırabileceğine inanıyordu. Sonuç olarak, dışkı ve idrar gibi şeyler kullanıldı fakat, bunlar hastalığı iyileştirmekten çok daha fazla yaydı.
- Veba salgını sırasında banyo yapmak önerilmezdi çünkü banyo yapmanın gözenekleri açtığına ve bakterili havanın vücuda girip çıkmasını kolaylaştırdığına inanılıyordu.
- Hıyarcıklı Veba’dan en çok yoksullar etkilense de soylular da kaçamadı. XI. Alfonso ölen tek hükümdardı ancak, Napoli’den İngiltere’ye kadar birçok kraliyet ailesi üyesi Hıyarcıklı veba yüzünden öldü.
- Ölen kişilerin bedenleri toplu mezarlar kazılana kadar şehir surlarına yığıldı. Bu, bakterilerin havaya karışmasına katkıda bulundu ve Hıyarcıklı Veba’nın yayılmasını kolaylaştırdı.
