26 Nisan 1986 sabahının erken saatlerinde, Ukrayna’daki Çernobil Nükleer Santrali patladı ve dünyanın gördüğü en kötü nükleer felaketi yarattı.
Yıllarca süren araştırmalardan sonra bile, Çernobil kazasıyla ilgili hâlâ yanıtlanmamış pek çok soru var.
Dünya Sağlık Örgütü, Çernobil faciasının 30.000 civarı ölümden sorumlu olduğunu ve yedi milyondan fazla insanın radyasyona maruz kaldığını düşünüyor.
Çernobil faciasında ölen ilk kişi, nükleer çekirdeğe giden su pompalarını izleyen mühendis Valery Khodemchuk‘du.
Çernobil patlamasından kaynaklanan radyoaktif toz, kuzey ve batı Avrupa’ya ve hatta Amerika Birleşik Devletleri’nin doğusuna kadar ulaştı.
Çernobil patlaması, ABD’nin 1945’te Hiroşima’ya attığı bombadan en az 400 kat daha fazla radyoaktif serpinti açığa çıkardı.
Çernobil çevresindeki kuşların beyinleri, radyasyondan etkilenmeyen bölgelerde yaşayanlara göre çok daha küçük.
Çernobil çevresindeki ağaçlar, diğerlerine göre daha yavaş büyüyor. Ek olarak, Çernobil çevresinde daha az örümcek ve böcek var.
Yasak bölgenin dışında yaşayan hayvanlar bile anormal ve tehlikeli seviyelerde radyasyon gösteriyor.
Çernobil felaketinden sonra, “Kızıl Orman” olarak bilinen bir orman kırmızımsı bir renge döndü.
Patlamadan altı ay sonra işçiler, çevreyi en az 30 yıl boyunca radyasyondan korumak için reaktöre çelik ve betondan oluşan bir kalkan inşa ettiler.
Çernobil faciasından sonraki üç ay içinde, Akut radyasyon sendromu hastalığından dolayı itfaiyecilerden ve temizlik görevlilerinden oluşan yirmi sekiz kişi öldü.
“Fil Ayağı“, Çernobil faciası sırasında oluşan aşırı derecede radyoaktif bir malzemedir. Ayak ilk oluştuğunda, ona sadece 60 saniye maruz kalmak birini öldürebilirdi. Şimdi ise 500 saniye ölümcül zamandır.
Çernobil patlaması yaşandığında görev başında olan ve patlamanın kontrol altına alınmasına yardımcı olan itfaiyecilere tehlikeler hakkında bilgi verilmedi. Hepsi patlamadan birkaç gün sonra öldü.
Reaktörün içinde halen yaklaşık 200 ton radyoaktif madde bulunmaktadır.
Dünya, Çernobil faciasını ancak İsveç’te bir radyasyon detektörü öttükten sonra öğrendi. Sovyetler Birliği o zamana kadar bunu saklamaya çalıştı.
1950’lerde ve 1960’larda yapılan nükleer silah testleri, çevreye Çernobil’den 100 ila 1000 kat daha fazla radyasyon saldı.
Çernobil kazası Ukrayna’da meydana gelmesine rağmen, radyoaktif kirliliğin ortalama %70’i Belarus’a gitti.
